Projekt WCIES „Z powstańczej Warszawy do niemieckich nazistowskich obozów Auschwitz i Stutthof” (19 i 27 września 2019)

Wyjazd klas trzecich do Oświęcimia. (11 października 2019).

    więcej>>>

            II Wojna Światowa to konflikt zbrojny, który jak żaden dotąd,  odcisnął ogromne piętno na ludności cywilnej. Miliony ludzi zginęło w wyniku bezpośrednich działań wojennych, kolejne miliony zostały zgładzone w planowych eksterminacjach prowadzonych przez totalitarne państwa, które rozpoczęły tę wojnę czy wreszcie ogromne masy ludzi pozbawiono ich domu, wygnano z ich miejsc zamieszkania. Często, ofiary jednej represji były poddawane kolejnym. Wielu z tych, którzy przeżyli, nie chciało już wracać nawet we wspomnieniach do czasów, kiedy skończyło się ich normalne życie. Niewielu jest takich, którzy chcą się dzielić swoimi przeżyciami z młodszymi od siebie. Coraz mniej jest też świadków wydarzeń sprzed 80 lat. Tym cenniejsze są spotkania z tymi osobami, które pomimo wieku czy stanu zdrowia chcą się spotkać z młodzieżą.

            Takiego właśnie zadania – zorganizowania spotkania starszych i młodszych na terenie dawnych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych Auschwitz i Stuthoff – już po raz drugi podjęło się Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjnych i Społecznych a nasze liceum, też po raz drugi, wzięło udział w tym projekcie. Poza kolejną okrągłą rocznicą zakończenia II Wojny Światowej okazją była również kolejna rocznica Powstania Warszawskiego a naszymi przewodnikami w tej symbolicznej „podróży pamięci” były osoby, które jako dzieci po Powstaniu Warszawskim trafiły do KL Auschwitz – Birkenau.

            Projekt składał się z dwóch części. Pierwsza z nich, jeszcze w Warszawie, w formie warsztatowej zapoznawała biorących udział w projekcie uczniów z zasadami działania nazistowskiej „machiny śmierci”, dała możność wstępnego zapoznania się ze wspomnieniami byłych więźniów, ich wrażeniami. Dla opiekunów, była to okazja do zapoznania się z szeroką ofertą edukacyjną zaangażowanych w projekt instytucji.

            Druga część to zasadnicza „podróż pamięci”. M. in. młodzież z naszego liceum miała okazję zwiedzić obozy Auschwitz i Birkenau. Widać było ogromne skupienie i uwagę na twarzach uczniów, nie słychać było głośnych rozmów czy śmiechów. Następnie, w scenerii dawnej łaźni obozowej, miał miejsce panel wspomnieniowy z udziałem dawnych więźniów. To, co do tej pory było opowieścią przewodnika nabrało innego wymiaru. Gdy słyszało się słowa: „Tu, w tym miejscu, po raz ostatni widziałam swoją mamę …” – wzruszenie ściskało za gardło. Nic dziwnego, że po zakończeniu panelu starsi odpowiadali jeszcze na wiele pytań młodych. Spotkanie kończy uroczystość złożenia kwiatów i zapalenia zniczy przy pomniku pomordowanych w obozie.

            Powrót do Warszawy mija szybko, pozostaje tylko zmęczenie i masa wrażeń, przemyśleń, odczuć. Na zadane przeze mnie już po powrocie pytanie, czy ktoś żałuje udziału w tym projekcie, słyszę zdecydowane: „Nie, nie żałujemy, zdecydowanie było warto”. Taka postawa jest też powodem systematycznego organizowania przez nasze liceum wyjazdu uczniów klas trzecich do Oświęcimia. Uczniowie mają okazję do dokładnego zapoznania się z funkcjonowaniem tej „fabryki śmierci”, spojrzeć na nią przez pryzmat pojedynczych ludzi o co bardzo dbają muzealni przewodnicy. I znowu – podobne wzruszenie, podobne emocje. I ta sama odpowiedź: „Nie, nie żałujemy” i często dodawane: „Przecież tam trzeba pojechać i zobaczyć”. Niech to starczy za podsumowanie.